Boeren en Buren, korte keten dicht bij jou in de buurt
Ken je Boeren en Buren? Het is een platform dat lokale producenten en consumenten met elkaar verbindt. Voor producenten betekent het dat ze verkopen tegen een eerlijkere prijs, voor consumenten betekent het dat ze een actieve rol spelen bij wat ze kopen en weten waar hun voeding vandaan komt.
Mohamed Ahripou is verantwoordelijk voor drie ‘buurderijen’, verkooppunten van Boeren en Buren, in Brussel. Hij legt ons de werking van dit netwerk met meer dan 8000 leden uit.
Hoe kan ik producten kopen bij een buurderij?
“Om lid te worden van een buurderij volstaat het om een account aan te maken op ons online platform. Vervolgens klik je op een verkooppunt in jouw buurt en kan je bestellen. Je zal zien dat er een breed gamma aan producten van producenten uit de streek wordt aangeboden. Afhankelijk van jouw verkooppunt vind je er bijvoorbeeld verse groenten, vlees, vis, maar ook patisserie, ijsjes, huisbereide pizza, bereide maaltijden zoals lasagne bolognese of dranken als bier, cider etc. “
“De producenten maken de bestelling vervolgens klaar en de klanten pikken hun aankopen op, op een vaste plaats en tijdstip. In Schaarbeek kunnen mensen bijvoorbeeld tot zondagavond een online bestelling plaatsen en halen ze hun producten steeds op woensdag tussen 17u30 en 19u00 op. Doordat mensen vooraf een bestelling doorgeven worden er geen producten verspild en moeten producenten dus minder overschot weggooien.”
“Boeren en Buren verkoopt enkel producten van lokale producenten die op maximum 60 km van de buurderij verwijderd zijn, vaak komen ze ook van minder ver.”
“Een producent die zijn producten op de buurderij verkoopt, krijgt 80% van de opbrengst. De andere 20% van de winst wordt gebruikt voor de organisatie van de buurderij. De buurderijverantwoordelijke krijgt een kleine vergoeding voor de organisatie van de buurderij en de rest van het geld wordt gebruikt voor het beheer van het webplatform.”
“Het online platform is helemaal op maat van de verkoop in korte keten. De producenten kunnen zelf aangeven hoeveel ze kunnen verkopen. Zo kunnen ze zelf beter omspringen met technische problemen of weersomstandigheden. Door het weer zijn er bijvoorbeeld momenteel minder aardappelen dan gehoopt. Het is ook al gebeurd dat een koelsysteem het plots heeft begeven, waardoor er minder yoghurt te koop wordt aangeboden dan de week ervoor.”
Wat als ik vis wil kopen?
"Vis is een zeer populair maar gecompliceerd product omdat het door de veiling verkocht wordt. Bij Boeren en Buren laten we geen tussenpersonen toe, we doen alleen aan rechtstreeks verkoop. We vonden echter een Brugse coöperatieve die duurzame visvangst promoot. Omdat de Noordzee zich op meer dan 60 kilometer van een groot deel van België bevindt, verplaatst Pintafish, de bewuste coöperatie, zich een keer per maand om de verschillende buurderijen te voorzien van vis. Op die manier wordt tegemoet gekomen aan de vraag van vele consumenten en worden de ‘voedselkilometers’ beperkt.”
Kan ik zelf ook een buurderij oprichten?
“Zeker! Iedereen (ook verenigingen) die ongeveer vijftien uur per week kan vrijmaken en een echte passie en bereidheid heeft om mee te werken aan dit grote, menselijke avontuur is welkom.”
“Je wordt echter niet zomaar verantwoordelijke. Elke potentiële buurderijverantwoordelijke moet zijn kandidatuur indienen. Hij of zij moet zijn project motiveren omdat het runnen van een buurderij toch wat tijd in beslag neemt. De verantwoordelijke moet producenten uitzoeken, vragen van klanten beantwoorden, enz. Er is veel meer interactie met de leden van een buurderij dan bij een klassieke verkoop. De leden van de buurderij zijn je buren, familieleden. Het is een echte community.”
“Elke buurderij telt zo’n 60 à 70 gezinnen. Dit zijn meestal trouwe consumenten die wekelijks een deel van hun aankopen via Boeren en Buren aankopen.”
“Van de 1300 buurderijen in Europa telt België er 120 en het aantal blijft groeien. Elke maand komen er in België 2 tot 3 bij. Oorspronkelijk ontstond het concept van buurderijen in Frankrijk en in 2013 ging men ook van start in Wallonië. Iets meer dan 3 jaar gelden begonnen her en der in Vlaanderen ook buurderijen op te duiken en vandaag blijft hun aantal stijgen.”
“Het algemeen bewustzijn groeit onder consumenten. Mensen willen de oorsprong van hun producten weer beter kennen. Sommigen gaan bijvoorbeeld minder vlees eten en kiezen bewust voor vlees van hoge kwaliteit. Dat is het sterke punt van de korte keten. Producenten verdelen hun producten zelf en gaan rechtstreeks in gesprek met consumenten. Wij staan erop dat er steeds een contact, een interactiemoment, is tussen consument en producent.”
“Heel eenvoudig, onze groenten en fruit moeten niet aan de standaarden voldoen die de supermarkten opleggen. Sommige producten zijn dus bijvoorbeeld minder mooi, maar smaken fantastisch. De mensen die hun producten hier kopen moeten begrijpen dat het ons niet gaat om esthetiek, maar om kwalitatieve, lokale producten. Nog een extra meerwaarde aan de rechtstreekse verkoop is dat producenten tips kunnen geven, bijvoorbeeld receptideeën tot soms zelf kookworkshops, zodat de klanten weten hoe ze minder gekende groenten kunnen leren bereiden.”
Men zegt dat de prijzen bij een buurderij veel hoger liggen dan in een supermarkt. Klopt dat?
“De prijzen zijn eigenlijk moeilijk te vergelijken. Als je vooraf een gerichte bestelling plaatst in functie van je menu, dan bespaar je vaak op de supermarkt waar je in aanraking komt met heel wat producten die je misschien vooraf niet noodzakelijk wilde kopen. Soms koop je in de winkel misschien gewoon waar je zin in hebt zonder te weten wat je ermee gaat doen en dat resulteert vaak in verspilling. Bij de buurderij koop je wat je nodig hebt voor wanneer je het nodig hebt.”
“Dat mensen opnieuw kiezen voor lokale producten van het seizoen. De korte keten geeft producenten een inkomen zonder dat ze daarbij afhankelijk zijn van grote productie- en distributieketens. De korte keten kan een mentaliteitswijziging teweegbrengen, zowel bij consumenten als bij de grote ketens.”
Noot:
Mohamed werkt voor de vzw Man Natura, die als doel heeft om de producten van producenten en ambachtslieden te verdelen en te commercialiseren via de korte keten. Naast het beheer van de Buurderijen, organiseert Man Natura een à twee keer per jaar het Brussels Food Festival. Op het programma: streetfood, een ambachten- en artisanale markt, en ateliers, workshops en muziek.
Meer weten over de korte keten of verkooppunten?
Op Rechtvanbijdeboer.be vind je alles over de korte keten en de verkooppunten in jouw buurt.
