Gezonde bodem: AGF-sectoren leveren inspanningen
De Vlaamse aardappel-, groente- en fruitsectoren (AGF) doen anno 2022 heel wat moeite om hun akkers zo gezond mogelijk te houden. Van het zaaien van groenbedekkers tot ploegloos boeren en koolstofopslag in de bodem bevorderen: de landbouwsector past verschillende technieken toe om de bodem optimaal en duurzaam te voeden.
Een gezonde bodem levert niets dan voordelen op: denk aan gezonde, productieve gewassen en een rijkere onder- en bovengrondse biodiversiteit. Hij is ook veerkrachtiger bij wateroverlast: sterkere bodemkruimels komen minder snel los waardoor de bodem niet wegspoelt. Bij droog weer laat een gezonde bodem ook meer doorworteling toe, waardoor water beter wordt opgeslagen en planten minder snel last krijgen van de droogte.
Hoe landbouwers hun bodem gezond houden? Via het toevoegen van organisch materiaal - zoals groenbedekkers, compost en gewasresten zoals stro, en het ploegloos of met verlaagde bandenspanning bewerken van bodems, voor minder verdichting van de bodem. Of door CO2 via gewassen uit de lucht te capteren en als koolstof op te slaan.
Groenbedekkers verhogen bodemvruchtbaarheid
Volgens de laatste cijfers zaaien Vlaamse landbouwers jaarlijks 163.000 hectare in met groenbedekkers, of omgerekend ruim 240.000 voetbalvelden. Een groenbedekker, zoals de gele mosterdplant, is een gewas dat geteeld wordt voor een goede bodemvruchtbaarheid. Groenbedekkers slaan stikstof op uit de bodem en voorkomen dat die wegspoelt in de winterperiode. Na het onderwerken van de groenbedekker in de bodem, komt de vastgehouden stikstof weer vrij en wordt die als voeding opgenomen door het volgende gewas. Dankzij het telen en onderwerken van groenbedekkers verhoogt het gehalte organische stof in de bodem. Die stof verteert in de bodem tot humus, wat de vruchtbaarheid van de bodem bevordert.
Verder beschermt een bodembedekker de bodem tegen regen en wind, vergroot het de infiltratie van water, bestrijdt het grondgebonden ziektes, stabiliseert het de bodem na een diepe bodembewerking en verhoogt het de biodiversiteit door vogels en insecten aan te trekken.
Koolstofopslag in de bodem
Wist je ten slotte dat er drie keer zoveel koolstof in de bodem zit als in de atmosfeer? Dankzij carbon farming - koolstoflandbouw - halen Vlaamse landbouwers CO2 uit de lucht en slaan ze die op in de bodem. Dit concept staat nog in zijn kinderschoenen, maar kan al op veel interesse rekenen. Via CLAIRE (Clean Air), een Belgische start-up die via een lokaal en digitaal platform carbon credits verhandelt, kunnen landbouwers vergoed worden voor hun inspanningen. CLAIRE brengt zo bedrijven die hun uitstoot willen compenseren samen met landbouwers die actief aan koolstofopslag doen, en dat voor driejarige projecten.
Via een samenwerking met aardappeltelers en akkerbouwers Monique Adams en Luc Vanschoenbeek uit Geetbets, compenseert een Belgische zuivelcoöperatie zijn CO2-uitstoot. Het gaat om 300 ton CO2 gespreid over drie jaar. Die CO2 zullen Monique en Luc in ruil voor een financiële compensatie weten vast te leggen door onder andere voor het eerst compost te gebruiken, nog meer groenbedekkers te zaaien na de graanoogst en ook wilgen langs een grachtkant aan te planten.
Deze waaier aan voorbeelden toont mooi aan dat de AGF-sectoren nu reeds verschillende technieken toepassen om de bodem optimaal en duurzaam te voeden. Een lijn die ze doortrekken in de toekomst met het oog op duurzame akkers.
