Lactose-intolerantie: moet alle melk, yoghurt en kaas aan de kant?
Lactose-intolerantie is een voedselovergevoeligheid. Wanneer lactose-intolerantie door een arts wordt vastgesteld, luidt het advies om lactose in de voeding te beperken. Lactose komt van nature voor in melk en melkproducten. “Beste melk, yoghurt en kaas: goodbye, vaarwel”? Nee, wacht eens even, niet zo snel.
Wat is lactose?
Lactose is een ander woord voor melksuiker, een natuurlijke voedingsstof in koemelk maar ook in melk van andere zoogdieren.
Wat is lactose-intolerantie?
Voor de vertering van lactose heb je het enzym lactase nodig. Naar schatting maakt 15% van de Belgische bevolking zelf te weinig lactase aan waardoor zij lactose niet goed kunnen verteren. De onverteerde lactose komt in de dikke darm terecht en dat kan aanleiding geven tot symptomen zoals buikkrampen en een opgeblazen gevoel. Er is dan sprake van een lactose-intolerantie. Een lactose-intolerantie mag niet worden verward met een allergie voor koemelkeiwitten.
Moet je volledig lactosevrij eten?
Een totaal gebrek aan lactase op volwassen leeftijd is zeldzaam. Veel mensen met lactose-intolerantie kunnen vaak nog zonder problemen tot 12 g lactose verdragen. Dat komt ongeveer overeen met een glas melk (zo’n 240 ml). Als ze hun melkconsumptie over de dag verdelen of melk verwerken in een maaltijd (bv. in puree) wordt het eveneens beter verdragen. Ook yoghurt en bepaalde kaassoorten kunnen bij sommigen met een lactose-intolerantie nog op het menu staan. Een volledig lactosevrij dieet is dus vaak niet nodig. Vermoed je een lactose-intolerantie en wil je weten hoeveel lactose je nog kan verdragen, laat dit dan vaststellen door een arts en met de hulp van een erkende diëtist.
Bestaat er melk zonder lactose?
Wie lactose-intolerant is en gewone melk moeilijk verdraagt, kan gebruik maken van lactosevrije melk waarin de van nature aanwezige lactose al is afgebroken of ‘verteerd’. Behalve lactose, heeft lactosevrije melk dezelfde voedingswaarde als gewone melk. Sojadranken die vrij zijn van lactose kunnen ook, maar ze moeten verrijkt zijn met calcium en vitaminen.
Is karnemelk lactosevrij?
Karnemelk wordt gemaakt door melkzuurbacteriën aan magere melk toe te voegen. Zij zetten een deel van de lactose in melk om tot melkzuur. Karnemelk bevat zo mogelijk een beetje minder lactose dan gewone melk waardoor het misschien beter wordt verdragen. Wie ook weinig of geen karnemelk verdraagt, kan lactosevrije karnemelk gebruiken.
Zit er in yoghurt lactose?
Yoghurt is een gefermenteerd melkproduct dat levende melkzuurbacteriën bevat die zelf ook het enzym lactase aanmaken. De yoghurtbacteriën helpen zo mee de lactose in yoghurt te verteren. Vandaar dat yoghurt voor sommigen beter verteerbaar is dan melk. Dat is volgens EFSA (Europese Autoriteit voor voedselveiligheid) voldoende bewezen via wetenschappelijk onderzoek. Wie gewone yoghurt toch moeilijk verdraagt, kan yoghurt vervangen door een lactosevrije yoghurt.
Bevatten alle kazen lactose?
Neen, niet alle kazen bevatten (evenveel) lactose. Bij de kaasbereiding wordt het grootste deel van de lactose uit melk verwijderd via de wei. Dat is de lichtgele vloeistof die ontstaat tijdens de wrongelbereiding. Het overgebleven deel lactose wordt omgezet tot melkzuur door de bacteriën die via het zuursel aan melk wordt toegevoegd. Deze omzetting vindt ook nog verder plaats tijdens het rijpen.
Zoek je een kaas zonder lactose, dan zijn kazen met een laag vochtgehalte en een lang rijpingsproces het meest geschikt. Harde, gerijpte kazen bevatten weinig of geen lactose meer. Verse, zachte kazen of kazen zonder rijping zoals plattekaas, cottage cheese, mascarpone en ricotta bevatten nog wel wat lactose: zo’n 3 tot 4 g per 100 g. Check het etiket of vraag het aan een kaasmaker.
Lactose-intolerant: melk, yoghurt en kaas niet zomaar aan de kant
Melk, yoghurt en kaas zomaar uit de voeding schrappen kan de aanbevolen inname van belangrijke voedingsstoffen zoals hoogwaardige eiwitten, calcium en de vitaminen B2 en B12 in het gedrang brengen. Ben je lactose-intolerant en heb je vragen over hoe je je voeding volwaardig houdt, raadpleeg dan een diëtist.
Tip: aan de slag met hoeve- of bioproducten
Voor alles wat lekker is om in onze recepten te gebruiken, vind je in de winkel een even lekkere bioversie. Koop jij je ingrediënten graag recht van bij de boer? Van automaten, hoevewinkels tot buurderijen: er is steeds een verkooppunt bij jou in de buurt.
Heb je nog vragen? Laat het zeker weten via Facebook, Instagram of Twitter met #lekkervanbijons!
Wil je op de hoogte blijven van onze laatste nieuwtjes, recepten en tips? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief of volg ons ook op YouTube of Pinterest.
In samenwerking met NICE
Het kenniscentrum voedingsinformatie NICE biedt wetenschappelijk onderbouwde informatie op maat van voedings- en gezondheidsprofessionals en geeft duiding bij actuele trends en inzichten rond voeding en gezondheid.
