Is er een verband tussen vleesconsumptie en welvaartsziekten?
Onderzoekers hebben een verband vastgesteld tussen veel rood vlees en bewerkt vlees eten en een verhoogd risico op cardiovasculaire aandoeningen, diabetes type 2 en kanker, vooral darmkanker. Het verband met bewerkt vlees is sterker dan met rood vlees.
- Rood vlees = rund, kalf, varken, schaap, geit, paard
- Wit vlees = gevogelte zoals kip, kalkoen
- Bereid vlees = gerookt, gedroogd, gezouten of waaraan bepaalde bewaarmiddelen zijn toegevoegd (bv. charcuterie, worst, bereid gehakt)
Daaruit mogen we echter niet afleiden dat vlees welvaartsziekten veroorzaakt. Voedingsonderzoek is voornamelijk gebaseerd op observaties, die wijzen op verbanden en niet op oorzaken. De gevonden verbanden zijn dus geen bewijs van een direct oorzakelijk verband tussen vlees eten en bepaalde chronische aandoeningen. Er kunnen nog andere factoren van invloed zijn die mogelijk samengaan met veel vlees eten.
Bijvoorbeeld: mensen die veel rood of bewerkt vlees eten hebben dikwijls ook een ongezonder eet- en leefpatroon dat samenhangt met een hoger risico op chronische zieken (bv. oudere mannen, roken, overgewicht, weinig volkoren producten, groenten, fruit en noten eten).
Bijvoorbeeld: vegetariërs zijn in het algemeen meer gezondheidsbewust, hebben meer fysieke activiteit en roken minder dan niet-vegetariërs. Naast de voedingsinname draagt waarschijnlijk ook de totale leefstijl van vegetariërs sterk bij tot een betere gezondheidsstatus. De gezondheidstroeven van een vegetarisch voedingspatroon zijn mogelijk ook eerder toe te schrijven aan het feit dat zij vooral meer groenten en fruit bevat en niet aan de uitsluiting van vlees.
Het is het totale eet- en leefpatroon dat de gezondheid bepaalt en niet een afzonderlijk voedingsmiddel of een bestanddeel daarvan. Vandaar het advies om evenwichtig en gevarieerd te eten en voldoende lichaamsbeweging te nemen overeenkomstig de aanbevelingen van de voedings- en bewegingsdriehoek. Een gezonde eet- en levensstijl, met of zonder vlees, is de sleutel tot een beter en langer leven.
Referenties:
- Vlaams Instituut Gezond Leven - www.gezondleven.be
- Gezondheidsraad. Richtlijnen goede voeding. Den Haag: Gezondheidsraad; 2015.
- Anses. Actualisation des repères du PNNS: revision des repères de consommations alimentaires. Avis de l'Anses. Rapport d'expertise collective. 2016.
- Hoge Gezondheidsraad - Voedingsaanbevelingen voor de Belgische volwassen bevolking met een focus op voedingsmiddelen 2019. Brussel: HGR; 2019. Advies nr. 9284
