Hoe zit dat met rood vlees en darmkanker?

Het ‘World Cancer Research Fund’ (WCRF) heeft in 2011 een verband gevonden tussen veel rood vlees eten en vooral ook bereide vleeswaren en colorectaalkanker. Deze bevindingen komen ook aan bod in een advies van de Hoge Gezondheidsraad d.d. 4 december 2013. In oktober 2015 publiceerde het “International Agency for Research on Cancer” (IARC), het internationaal agentschap voor kankeronderzoek van de Wereldgezondheidsorganisatie, zijn bevindingen over de consumptie van vlees en kanker. Het agentschap concludeert dat er waarschijnlijk een positieve associatie is tussen kanker en rood vlees. Voor een kankerverwekkend effect van bewerkt vlees, zoals vleeswaren, vond zij meer bewijs.

Het individuele risico blijft klein maar neemt toe naarmate men meer vlees en vleeswaren eet. Het risico dat je darmkanker krijgt in bedraagt in Vlaanderen gemiddeld ongeveer 4,5 %. Dit risico stijgt naar ongeveer 5 % als je per dag 100 g rood vlees of 50 g bewerkt vlees extra eet, terwijl dit risico door roken bijvoorbeeld van 3 % naar 30 % zou verhogen.

Aansluitend bij de berichtgevingen over vlees en kanker waarschuwen onderzoekers en voedingsdeskundigen tegen onnodige bangmakerij. Zij stellen dat deze resultaten alleszins niet betekenen dat men geen vlees meer mag eten. Integendeel, zij blijven benadrukken dat vlees een waardevolle bron is van onder meer eiwitten, ijzer, zink en vitamine B12. Vlees uit de voeding schrappen is dus niet nodig, er bewust mee omgaan wel. Bij darmkanker spelen bovendien verschillende risicofactoren een rol zoals overgewicht, roken, alcoholgebruik, te weinig lichaamsbeweging en ongezond eten (bv. te weinig groenten, fruit, volkoren producten en melkproducten nemen en te veel vlees eten). Ook genetische aanleg kan meespelen. Het is het totale eet- en leefpatroon dat de gezondheid bepaalt en niet een afzonderlijk voedingsmiddel of een bestanddeel daarvan.

De Hoge Gezondheidsraad adviseert om niet meer dan 300 g vers rood vlees per week te eten en niet te veel en niet te vaak bewerkt vlees. De aanbevelingen van de voedingsdriehoek liggen in de lijn van dit advies. Uit de resultaten van de Belgische voedselconsumptiepeiling (2014) blijkt dat de gemiddelde Belg 111 g vlees en vleesbereidingen per dag eet, waarvan 48 g vers vlees (wat overeenkomt met 336 g vers vlees per week) en 63 g vleesbereidingen zoals vleeswaren, hamburgers en worst.

De precieze reden en het mogelijk achterliggende mechanisme zijn tot op vandaag nog niet geheel duidelijk. De manier waarop het vlees is bereid kan een rol spelen. Vlees te hard en te lang bakken bij hoge temperaturen kan aanleiding geven tot de vorming van bepaalde kankerverwekkende stoffen zoals heterocyclische amines en polycyclische aromatische koolwaterstoffen. Een hoge inname van heemijzer en de vorming van vetoxidatieproducten en N-nitrosoverbindingen in vooral bereide vleeswaren kunnen ook een rol spelen. Meer onderzoek blijft dus nodig.

Lees ook:

Referenties:

 

Bekijk alle veelgestelde vragen