Kan ik vlees in de voeding adequaat vervangen?
Een stukje vlees, bij voorkeur mager, past in een gezonde voeding. Vlees is rijk aan eiwitten en vitamine B12. Het is ook een bron van andere B-vitaminen (B1, B3 en B6) en van de mineralen ijzer en zink in een goed opneembare vorm. Veel jonge kinderen, tienermeisjes en vrouwen nemen te weinig ijzer in via de voeding en riskeren een ijzertekort. Ongeveer 80 % van de Belgen, waaronder vooral adolescenten, krijgt ook te weinig vitamine B1 en vitamine B6 binnen.
Hoewel sommige nutriënten uit dierlijke producten, zoals vlees, hoogwaardiger en gemakkelijker opneembaar zijn dan uit plantaardige bronnen, is het ook mogelijk om gezond te eten zonder vlees. Voorwaarde is dat je de voedingsstoffen waarvan vlees een belangrijke bron is in voldoende mate elders haalt. Bijvoorbeeld uit vis en eieren. Vegetariërs moeten in plaats van vlees geschikte vleesvervangers nemen (bv. op basis van soja) of verschillende plantaardige voedingsmiddelen (bv. volkoren graanproducten, peulvruchten en noten) onderling of met melk en melkproducten combineren (om voldoende essentiële aminozuren binnen te krijgen). Kaas en melkproducten zijn op zich geen volwaardige vleesvervangers omdat zij te weinig ijzer bevatten. Veganisten zijn aangewezen op verrijkte producten of supplementen om vitamine B12 binnen te krijgen. Vitamine B12 zit van nature alleen in dierlijke producten. Uit Nederlands onderzoek blijkt dat vlees meestal wordt vervangen door zuivel en graanproducten en nog te weinig door peulvruchten. Op vleesvrije dagen was de inname van onder meer de vitaminen A, B1 en B12, selenium en zink lager, nutriënten waarvan de inname bij sommigen sowieso al te laag is. Kortom, vlees is niet essentieel maar het gebruik ervan maakt het makkelijker om aan je voedingsstoffenbehoeften te voldoen. Kleine hoeveelheden kunnen hier al een belangrijke bijdrage leveren.
Wie kiest voor een vegetarisch voedingspatroon, begint er dus best niet aan zonder de nodige voorkennis. Gezond eten zonder vlees, het kan. Maar je moet wel extra moeite doen om de voedingsstoffen die een stukje vlees aanbrengt elders te halen.
Referenties:
- Vlaams Instituut Gezond Leven - www.gezondleven.be
- De Ridder K, Bel S, Brocatus L, Lebacq T, Moyersoen I, Ost C & Teppers E. De consumptie van voedingsmiddelen en de inname van voedingsstoffen. In: Bel S, Tafforeau J (ed.). Voedselconsumptiepeiling 2014-2015. Rapport 4. WIV-ISP, Brussel, 2016
- M.J. Tijhuis et al. Replacement of meat and dairy by more sustainable protein sources in the Netherlands: quality of the diet. RIVM Letter Report 350123001/2011
