Vegetarische vleesvervangers: 3 vaakgestelde vragen

In het winkelschap vind je naast het vlees- en gevogelte-aanbod ook veel vegetarische alternatieven. Prima, variatie is fijn en belangrijk. Maar is het onderscheid nog voldoende duidelijk en is het ook gezond? Hier geldt meer dan ooit het advies: weet wat je eet. Onze voedingsdeskundige geeft tips en duiding om juist te wikken en te wegen.

Waarom krijgen plantaardige vleesvervangers veel aandacht?

Voor onze eigen gezondheid en die van de planeet moeten we meer plantaardig eten. Dat betekent in de eerste plaats meer volkorenproducten, groenten, fruit, noten en zaden eten. Want daar eten we in het algemeen nog veel te weinig van. Daarnaast wordt ook aangeraden om vlees, vis en ei bij de warme maaltijd of als beleg minstens een keer per week af te wisselen met peulvruchten of een andere plantaardig alternatief. Vooral producenten van vegetarische vleesvervangers hebben hierop ingespeeld.

Wat zijn vegetarische vleesvervangers?

Peulvruchten, tofu, tempeh, seitan en quorn zijn voorbeelden van traditionele plantaardige vleesvervangers. Zij kunnen als onderdeel van een gezonde voeding prima worden afgewisseld met een stukje vlees. Zij brengen wel geen vitamine B12 aan. Dit vind je van nature enkel in dierlijke producten.

Een bloemkool- of knolseldersteak wordt op een gelijkaardige manier klaargemaakt als een steak, maar levert veel te weinig voedingsstoffen zoals eiwitten, ijzer en vitaminen B1 en B12 die in vlees voorkomen. Dat geldt ook voor bijvoorbeeld beleg op basis van groenten, zoals wortelen en champignons. Ze bieden variatie en zorgen voor meer groenten op het bord maar zij kunnen vlees nutritioneel gezien niet vervangen. Systematisch vlees vervangen door enkel groenten is dus geen goed idee. Systematisch meer plaats maken voor groenten op het bord is wel een goed idee.

Daarnaast is er ook een ruim aanbod aan kant-en-klare vegetarische vleesalternatieven: vegetarische burgers, worsten, balletjes, gehakt, reepjes, sticks of steaks. Die zijn populair omdat ze qua structuur en bereidingswijze lijken op vlees en dus makkelijk in de pan of op het bord passen.

Zijn kant-en-klare vleesvervangers ook gezonde vleesvervangers?

Niet altijd. Het is niet omdat producten op vlees lijken qua smaak, textuur, vorm of bereidingswijze dat ze ook dezelfde voedingswaarde hebben.

Een stukje vlees is een belangrijke bron van eiwitten, ijzer, zink, selenium en van de vitaminen B1, B3, B6 en B12. In een gezonde voeding krijgt vers vlees de voorkeur boven bewerkte vleesproducten omdat zij meer vet, zout en additieven kunnen bevatten. Dat laatste geldt ook voor veel kant-en-klare vleesvervangers. Vegetarische producten zoals stukjes, reepjes of blokjes op basis van onder meer sojabonen scoren nutritioneel beter dan meer bewerkte producten zoals vegetarische burgers, schnitzels en worsten.

Groenteburgers en vegetarische burgers op basis van alleen maar granen zijn op zich sowieso geen volwaardige vleesvervangers omdat zij te weinig eiwitten en ijzer aanbrengen. Aan bepaalde vleesvervangers worden naast veel andere ingrediënten ook voedingsstoffen toegevoegd (suppletie) in een poging om meer de voedingswaarde van vlees te benaderen.

Een ei is een ei, een stuk fruit een stuk fruit, een biefstuk een biefstuk, maar de samenstelling, de voedingswaarde en de oorsprong van kant-en-klare vleesvervangers loopt sterk uiteen. Check het etiket voor meer duidelijkheid over de aanwezige ingrediënten en de Nutri-Score voor de betere keuze.

Wil je op de hoogte blijven van de allerlaatste voedingsinformatie? Volg ons op Facebook, Instagram of X.

Zet ook onze Pinterest- of YouTube-account bij je favorieten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

In samenwerking met NICE

Het kenniscentrum voedingsinformatie NICE biedt wetenschappelijk onderbouwde informatie op maat van voedings- en gezondheidsprofessionals en geeft duiding bij actuele trends en inzichten rond voeding en gezondheid.