Hoe moet je wijn proeven?

Genieten van wijn is simpel. Maar wijn technisch proeven en bijvoorbeeld de prijs/kwaliteit inschatten vraagt enige kennis en vooral zeer aandachtig proeven. Wees niet bang: iedereen kan het leren. En zo’n wijnproeverij is nog leuk ook! Je zal zien: wijn proeven is zien, ruiken, smaken, voelen én horen.

Wijn proeven voor beginners: de basis

Wil je wijn leren proeven, dan moeten de omstandigheden wel meezitten. Ben je moe, ziek, verkouden of neem je medicatie? Dan proef je niet optimaal. Roken, kauwgom, koffie, thee of andere sterke smaken vervormen je waarneming. Laat die dus achterwege. Zorg daarnaast voor een neutrale omgeving met voldoende licht en vrij van geurtjes. Gewijde stilte tijdens de wijnproeverij is geen must, maar houdt wel je zintuigen scherp.

Ook de temperatuur is belangrijk bij wijn proeven. Om ‘m goed te kunnen proeven, bedraagt de temperatuur van de wijn best ergens tussen 10 en 16° Celsius. Mousserende, witte en rosé wijnen worden frisser geproefd dan rode wijnen. Vergeet tot slot niet dat ook het glas dat je gebruikt invloed heeft op hoe de wijn smaakt. Kies best een ruim, tulpvormig glas.

Wijn proeven is ook aandachtig kijken …

Laat ons eerst eens aandachtig naar de wijn kijken. Hou je wijnglas schuin boven een wit oppervlak en ga op zoek naar visuele afwijkingen. Zijn er ongewenste troebels? Weet dat ongefilterde wijnen een mat voorkomen hebben - daarom zijn ze niet fout gemaakt.

Bekijk ook de kleur en de intensiteit. Wijnen uit een koel klimaat, zoals Belgische witte wijnen, hebben doorgaans een lichtere kleur, van witgeel, over groengeel naar strogeel. Op hout gelagerde wijnen en oudere wijnen evolueren naar goudgeel en uiteindelijk naar bruin. Voor rosé en rode wijnen zijn de variëteit en de duur van het schilcontact (het contact tussen schillen en sap) belangrijk. Druiven zoals pinot noir hebben weinig kleurstoffen en zijn minder diep gekleurd. Dornfelder en acolon zijn dan weer intenser qua kleur. Rode wijn gaat van purperrood voor jonge wijn over kersenrood naar granaat en robijn. Gerijpte wijnen krijgen een oranje schijn in de rand en zijn lichter van kleur dan in hun jeugd.

En zoeken naar aroma’s

Na deze visuele inspectie gaan we bij wijn proeven ook eens goed aan de wijn ruiken. Stop daarvoor gerust je neus diep in het glas en snuif de aroma’s stevig op. Dan gebeurt er iets heel bijzonders: geur, herinnering en taal kruisen elkaar in je hersenen. Aroma’s herkennen en beschrijven is soms best lastig. Je ruikt iets, maar dat spontaan in taal omzetten is moeilijk. Veel oefenen en aan alles ruiken wat je al eens in een omschrijving van een wijn hoort vermelden - appel, honing, vanille, rood fruit, enz.  kunnen daarbij helpen.

Door ons koel klimaat hebben Belgische wijnen meestal verse en knapperige aroma’s. Wijnen uit een warm jaar of uit een warm klimaat ruiken doorgaans rijper en voller. Denk aan het verschil tussen een jonge, verse ananas en eentje uit blik. Allebei ananas, maar zo verschillend.

Rond in de mond

En dan is het nu eindelijk tijd om de wijn te proeven en een slokje te drinken. Je smaakpapillen zetten minuscule chemische reacties om in signalen naar je hersenen, die ze indelen in de categorieën zuur, zout, zoet, bitter of umami (hartig). Zuren vormen de ruggengraat van witte wijn. Koele klimaten, zoals België, zijn zeer geschikt voor mousserende of witte wijn met verfrissende, knapperige zuren.

In rode wijn zorgt tannine voor een droogtrekkende, soms bittere ervaring. Dat hoeft daarom niet onaangenaam te zijn. Rijpheid is cruciaal. Variëteiten voor koele klimaten zoals pinot noir, zweigelt, gamay of rondo doen het goed in onze contreien.

In de mond gaan we niet alleen de smaak ervaren, maar ook hoe de wijn aanvoelt. We spreken daarbij over de textuur of het mondgevoel van de wijn. Koele, droge wijn met een lager alcoholgehalte levert een fijnere, lichtere textuur op. “Warmere” wijn met hogere alcohol of restzoet zorgen voor een ronde, volle mondervaring.

Wijn proeven met je oren

Je zou het niet meteen denken, maar wijn proeven doe je vaak ook met je… oren. Zeker als je met verschillende mensen dezelfde wijn proeft en iedereen zijn ervaringen deelt, kan dat jouw oordeel beïnvloeden. Zo gebeurt het vaak dat iemand anders een bepaald aroma heeft ontdekt dat jij niet had opgemerkt. Het leuke is dat je dat dan vaak wel terugvindt als je opnieuw gaat ruiken en proeven. Weer iets bijgeleerd! Dat kan natuurlijk alleen maar als niemand van je gezelschap bang hoeft te zijn om iets te delen. Proeven doen we met respect voor de wijn, maar ook voor elkaar.

Of je iets lekker vindt of niet, weet je vaak meteen. Maar proeven is meer dan dat!

Je zoekt de achtergrond van de wijn. In welk klimaat stond deze wijnstok? Welke variëteit is hier gebruikt? Hoe heeft de wijnbouwer dit gemaakt? Hoeveel is dit waard en hoeveel zou het mogen kosten? Hoe zou ik dit serveren? Het antwoord hierop geven vraagt enige kennis en ervaring. Die doe je vooral op door veel te proeven en door wijnbouwers te bezoeken. Domeinen om te bezoeken vind je bijvoorbeeld op de website van de Belgische Wijnbouwers. Ook bij een zogenaamde commanderij - een lokale vereniging die onderdeel is van de Vlaamse Wijngilde - leer je heel goed proeven. En als je deze kunst echt tot in de puntjes wilt beheersen, kun je natuurlijk ook een opleidingen volgen.

Plan jij een wijnproeverij met Belgische wijnen?

Laat het ons weten via Facebook, Twitter of Instagram en post een foto of video van jouw wijndegustatie met #lekkervanbijons. We zijn uiteraard ook benieuwd naar wat jouw favoriete Belgische wijn is!

Wil je op de hoogte blijven van de allerlaatste nieuwtjes of video's, zet dan onze Pinterest- of YouTube-account bij je favorieten of schrijf je in voor onze nieuwsbrief.

Alcoholmisbruik schaadt de gezondheid.